Dorośli i dzieci >12 lat (o mc. >50 kg). Zwykle podaje się 1-2 g raz/dobę. W ciężkich i zagrażających życiu infekcjach lub infekcjach wywoływanych przez umiarkowanie wrażliwe bakterie dawkę można zwiększyć do 4 g/dobę. Rzeżączka niepowikłana – jednorazowa dawka 250 mg domięśniowo. Zapobieganie zakażeniom okołooperacyjnym – w zależności od ryzyka zakażenia podaje się 1-2 g ceftriaksonu 0,5-2 h przed zabiegiem. W zabiegach w obrębie jelita grubego wskazane jest dołączenie antybiotyku działającego na bakterie beztlenowe. Nie ma konieczności zmiany dawkowania leku przy prawidłowej wydolności wątroby i nerek. Noworodki do 14 dni. Zwykle podaje się 20-50 mg/kg mc. raz/dobę (nie podawać dawki >50 mg/kg mc). U noworodków ceftriakson podaje się dożylnie przez co najmniej 1 h w celu zmniejszenia wypierania bilirubiny z połączeń z albuminami i zagrożenia encefalopatia. Noworodki od 14 dni i dzieci do 12 lat (o mc. ≤50 kg). Zwykle podaje się 20-75 mg/kg mc. raz/dobę. W ciężkich i zagrażających życiu zakażeniach można podać do 80 mg/kg mc./dobę. W zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych zalecana dawka dobowa wynosi 100 mg/kg mc. (maks. 4 g/dobę). Wlew powinien trwać przez co najmniej 30 min. Dzieci o mc. >50 kg – dawkowanie jak u dorosłych. Nie ma konieczności zmiany dawkowania leku u pacjentów z niewydolnością nerek przy zachowanej prawidłowej czynności wątroby. Jedynie u pacjentów ze skrajną niewydolnością nerek (klirens kreatyniny
Tartriakson przeciwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub inne cefalosporyny. Przebyte reakcje nadwrażliwości typu natychmiastowego i/lub o ciężkim przebiegu, występujące po penicylinach lub innych lekach β-laktamowych. Noworodków ani wcześniaków z hiperbilirubinemią nie należy leczyć ceftriaksonem. Badania in vitro wykazały, że ceftriakson może wypierać bilirubinę z miejsc wiązania z albuminami surowicy, co może prowadzić do wystąpienia encefalopatii bilirubinowej w tej grupie pacjentów. Leczenie wapniem z uwagi na ryzyko wytrącania się soli wapniowych ceftriaksonu u noworodków urodzonych o czasie. Podawanie leku w iniekcji domięśniowej jest przeciwwskazane: u niemowląt, podczas ciąży i laktacji.
Tartriakson w ciąży
Brak danych dotyczących stosowania ceftriaksonu u kobiet w ciąży. Ceftriakson przenik przez łożysko. Badania na zwierzętach nie wykazują szkodliwego wpływu na reprodukcję. W celu zachowania ostrożności, ceftriakson może być stosowany w okresie ciąży tylko po starannym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka przez lekarza prowadzącego, zwłaszcza w I trymestrze ciąży. Ceftriakson przenika w małych ilościach do mleka kobiecego. Należy zachować ostrożność przepisując lek kobietom karmiącym piersią. U niemowląt karmionych piersią może występować biegunka i zakażenie grzybicze błon śluzowych, dlatego może zachodzić konieczność przerwania karmienia piersią. Należy brać pod uwagę możliwość uczulenia. Proszek do przygotowania roztworu do wstrzykiwań – podawanie domięśniowe: stosowanie ceftriaksonu i lidokainy jest przeciwwskazane podczas ciąży i laktacji.
Ciąża – trymestr 1 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Ciąża – trymestr 2 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Ciąża – trymestr 3 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Ciąża – trymestr 1 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Ciąża – trymestr 2 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Ciąża – trymestr 3 – Kategoria B
Badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.
Tartriakson skutki uboczne
Rzadko opisywano ciężkie reakcje niepożądane u wcześniaków i noworodków urodzonych o czasie. W niektórych przypadkach reakcje te prowadziły do zgonu. Noworodki były leczone podawanym dożylnie ceftriaksonem i wapniem. Niektóre z nich otrzymywały ceftriakson i wapń w różnym czasie i w osobnych wlewach. Złogi soli wapniowej ceftriaksonu obserwowano w płucach i nerkach zmarłych wcześniaków. Duże ryzyko precypitacji wynika z małej objętości krwi u noworodków. Ponadto T0,5 leku jest dłuższy niż u dorosłych. Zakażenia i infestacje: (niezbyt często) grzybica dróg płciowych, nadkażenia drobnoustrojami niewrażliwymi na ceftriakson. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) eozynofilia, leukopenia, granulocytopenia; (bardzo rzadko) agranulocytoza (3), najczęściej po 10 dniach leczenia i dawce całkowitej wynoszącej ≥20 g ceftriaksonu, zaburzenia krzepliwości, trombocytopenia. Opisywano niewielkie wydłużenie czasu protrombinowego, niedokrwistość (w tym niedokrwistość hemolityczna). Zaburzenia układu immunologicznego: (często) alergiczne reakcje skórne (np. zapalenie skóry, pokrzywka, osutka), świąd, obrzęk skóry i stawów; (rzadko) ostre reakcje nadwrażliwości o ciężkim przebiegu, do wstrząsu anafilaktycznego włącznie, zespół Lyella (toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka), zespół Stevens-Johnsona, rumień wielopostaciowy. W razie wystąpienia ostrych reakcji nadwrażliwości o ciężkim przebiegu lub wstrząsu anafilaktycznego konieczne jest natychmiastowe przerwanie podawania ceftriaksonu i rozpoczęcie odpowiedniego postępowania ratunkowego. Zaburzenia układu nerwowego: (niezbyt często) bóle głowy, zawroty głowy (w tym pochodzenia błędnikowego). Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: (niezbyt często) zapalenie jamy ustnej, zapalenie języka, jadłowstręt, nudności, wymioty, bóle brzucha, luźne stolce lub biegunka. Te działania niepożądane są przeważnie lekkie i często ustępują podczas leczenia lub po jego przerwaniu; (bardzo rzadko) rzekomobłoniaste zapalenie jelit. W razie pojawienia się ciężkiej, uporczywej biegunki w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu, należy brać pod uwagę możliwość występowania rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Jest to powikłanie poważne, a nawet zagrażające życiu, wywoływane najczęściej przez Clostridium difficile. W zależności od wskazania, należy rozważyć przerwanie stosowania ceftriaksonu i wdrożyć właściwe leczenie, np. podać odpowiednie antybiotyki lub chemioterapeutyki o ustalonej klinicznie skuteczności. Leki hamujące perystaltykę są przeciwwskazane. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo często) objawowe złogi soli wapniowej ceftriaksonu w pęcherzyku żółciowym u dzieci (odwracalna kamica żółciowa u dzieci). Zaburzenie to jest rzadkie u dorosłych; (często) zwiększona aktywność enzymów wątrobowych w surowicy (AspAT, AlAT, fosfataza zasadowa); (rzadko) zapalenie trzustki, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych. Objawowe złogi soli wapniowej ceftriaksonu w pęcherzyku żółciowym u dorosłych, ustępujące po przerwaniu lub zakończeniu leczenia ceftriaksonem. Zjawisko to występowało najczęściej po podaniu dawek większych niż zalecane dawki standardowe. W rzadkich przypadkach, w których oprócz wytrącania się złogów występują objawy kliniczne (np. ból), zaleca się postępowanie objawowe. Należy również rozważyć przerwanie leczenia. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) skąpomocz, zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy; (rzadko) wytrącanie się ceftriaksonu w nerkach u dzieci, głównie >3 lat, leczonych dużymi dawkami dobowymi (np. ≥80 mg/kg mc./dobę) lub dawkami całkowitymi >10 g ceftriaksonu, u których występowało kilka czynników ryzyka (np. ograniczenia podaży płynów). Objawy te ustępowały jednak po odstawieniu ceftriaksonu. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) zapalenie żył po podaniu dożylnym. Ryzyko tego powikłania można zminimalizować przez powolne wstrzykiwanie leku (w ciągu 2-4 min.), ból w miejscu podania. W przypadku szybkiego wstrzyknięcia dożylnego mogą występować reakcje nietolerancji w postaci uczucia gorąca lub nudności. Reakcji takich można uniknąć przez powolne wstrzykiwanie leku (w ciągu 2-4 min.). Po podaniu domięśniowym może występować ból i stwardnienie tkanek w miejscu wstrzyknięcia.
Tartriakson przedawkowanie
Nie zgłoszono żadnego przypadku przedawkowania. Typowe objawy przedawkowania prawdopodobnie odpowiadają profilowi działań niepożądanych. Kolka występowała bardzo rzadko w przypadku istniejącej nefropatii lub kamicy żółciowej, po zastosowaniu dużych dawek oraz większej od zalecanej częstości i szybkości podawania leku. Nadmierne stężenia ceftriaksonu w surowicy nie mogą być obniżone przez zastosowanie hemodializy lub dializy otrzewnowej. Nie ma swoistej odtrutki. Wskazane jest leczenie objawowe.
Tartriakson działanie i stosowanie
Ceftriakson ma działanie bakteriobójcze, polegające na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii. Ceftriakson wykazuje dużą stabilność w obecności β-laktamaz wytwarzanych przez bakterie Gram-(-) i Gram-(+). Działanie synergiczne ceftriaksonu i aminogłikozydów na niektóre bakterie Gram-(-) było obserwowane in vitro.